Dlaczego tak dużo trzeba płacić za śmieci?

Wraz z nadejściem nowego roku w całym kraju drastycznie zmieniły się zasady dotyczące odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Obowiązek segregacji śmieci dotyczy obecnie wszystkich właścicieli gospodarstw domowych, w dodatku – zasady zgodnie z którymi powinniśmy to robić, także uległy zaostrzeniu. Wzrosły lub pojawiły się nowe opłaty związane z oddziaływaniem na środowisko, ponieważ z roku na rok rośnie ilość wytwarzanych przez nas odpadów. Najbardziej zauważalne dla przeciętnego mieszkańca zmiany dotyczą jednak stawek za odbiór i przetwarzanie odpadów, bo te dotyczą każdego z nas bezpośrednio. Nic więc dziwnego, że wzrost cen „za śmieci” budzi tak skrajne emocje – nie tylko w naszej gminie – problem dotyczy całego kraju.

„Są gminy, w których stawki się nie zmieniły albo wzrosły co najwyżej o kilka złotych!” – podobne głosy pojawiały się podczas spotkań z mieszkańcami, które w styczniu bieżącego roku odbyły się we wszystkich miejscowościach na terenie gminy. Wprowadzone zmiany w przepisach dotyczą wszystkich gmin po równo, ale część z nich płaci surowszą cenę za decyzje podejmowane bez ich udziału.

Po pierwsze, należy zaznaczyć, że system gospodarki odpadami w Polsce od wielu lat stanowiony jest przepisami prawa, określanymi przez Sejm w drodze ustaw oraz przez Ministra Środowiska w drodze rozporządzeń. Samorządom powierza się wykonanie zobowiązań, wynikających z wyżej wymienionych przepisów prawa, bez względu na to czy budżety bardzo różnie usytuowanych gmin są gotowe przyjąć takie obciążenia.

Nowe stawki za odbiór śmieci, na podstawie uchwały z Rady Miejskiej z 20 grudnia 2019 r., obowiązują mieszkańców od 1 lutego 2020 roku. Stawka, która została wprowadzona w gminie Uniejów wynika z ceny, jaką zaproponował jedyny oferent w przetargu na odbiór śmieci. Kwota, która była przewidziana na ten cel w budżecie gminy Uniejów na rok 2020, wynikająca z uprzedniego rozeznania i oszacowania kosztów, wyniosła 850 000,000 zł brutto. W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na usługę pn. „Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych oraz nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe, na terenie gminy Uniejów w roku 2020” nie było zainteresowania firm zajmujących się tego typu usługami.

Wobec zaistniałej sytuacji gmina zawarła umowę z konsorcjum: Zakład Usług Komunalnych „EKO-GAB” s.c. G. Kropidłowski i D. Piąstka z Kowali Pańskich-Kolonii (w charakterze lidera konsorcjum) oraz spółki PGK „Termy Uniejów” (jako partner). Oferta konsorcjum ponad dwukrotnie przekroczyła przeznaczony na wykonanie zadania budżet. Łączna kwota brutto zaproponowana przez konsorcjum na świadczenie usługi wyniosła aż 2 079 966,60 zł. Warto zauważyć, że w roku ubiegłym gospodarowaniem odpadów na terenie naszej gminy zajmowała się ta sama firma, a kwota brutto za usługę wynosiła wówczas 898 568,64 zł.

Dlaczego opłaty za odpady są tak wysokie?

Ponieważ temat podwyżki opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów budzi wiele kontrowersji, zaczerpnęliśmy informacji bezpośrednio u źródła. Zakład Usług Komunalnych „EKO-GAB” wyjaśnił nam, jakie czynniki wpływają na wysokość opłaty śmieciowej. Przedstawiają się one następująco:

• Po pierwsze, z roku na rok wzrasta ilość wytwarzanych odpadów i to nie tylko na terenie gminy – taka tendencja panuje od kilku lat na całym świecie. Nie zmienia to jednak faktu, że śmieci, które należy odebrać, a w dalszej kolejności zagospodarować, jest coraz więcej, a stawki za wywóz odpadów do tej pory podlegały tylko nieznacznym podwyżkom.
• Po drugie, zarówno koszty za składowanie odpadów na wysypisku, jak i koszty prowadzenia działalności przez firmy zajmujące się ich odbiorem (wynikające ze zmieniających się cen paliwa, energii elektrycznej czy kosztów zatrudnienia pracowników i obsługi administracyjnej). To przekłada się bezpośrednio na ceny oferowane gminom za odbiór odpadów.
• Po trzecie, zniesienie regionalizacji Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK), które w założeniu miało obniżyć koszty składowania odpadów, poprzez uwolnienie możliwości przyjmowania odpadów z terenu całego kraju, a nawet z zagranicy, w rzeczywistości wywindowało te stawki, generując przy tym dodatkowe koszty logistyki i przewożenia odpadów. Dlaczego? Brak rejonizacji RIPOK bardzo negatywnie wpłynął na koszty gospodarki odpadami w małych gminach oddalonych znacząco od instalacji mających duże moce przerobowe. Małe stacje, aby spełnić wymogi ustawowe, bardzo wysoko podniosły stawki za odbiór odpadów. W efekcie gminy muszą dostarczać odpady do stacji położonych nawet kilkaset kilometrów dalej, a to wpływa znacząco na koszty transportu. Niestety, w takiej sytuacji znalazł się również nasz samorząd. Odpady komunalne i BIO „przemierzają” z Uniejowa na wysypisko w Krzyżanówku (powiat kutnowski) trasę ok. 70 km. Pamiętajmy, że nie mówimy tu o jeździe samochodem osobowym, bo transport przemysłowy to są zupełnie inne koszty. A jeszcze gorsza sytuacja dotyczy pozostałych odpadów, tj. surowców wtórnych, dla których pracownik firmy obsługującej naszą gminę, na bieżąco śledzi ceny na terenie całego kraju, szukając najkorzystniejszej stawki za odbiór. Finalnie, zazwyczaj i tak są to odległości w granicach 200-300 km, z minimalną stawką 400 zł/tona brutto za każdorazowy wjazd śmieciarki na teren takiego punktu.
• Kolejną kwestią są warunki, jakie panują na rynku surowców wtórnych. W tej chwili już nie ma możliwości, żeby firma sprzedała surowce, takie jak papier, czy plastiki. Żeby przekazać tego typu odpady do recyclingu, firmy zajmujące się odbiorem odpadów z gmin muszą w punktach odbioru zapłacić! Rynek ten na terenie Polski jest już tak przeładowany, że brakuje miejsc, które są w stanie przyjmować kolejne ogromne ilości tych odpadów. W konsekwencji tego firmy zajmujące się rynkiem wtórnym zaczęły naliczać wyższe ceny za odbiór śmieci – w tym roku jest to aż 400 zł za 1 tonę. Dla porównania – jeszcze w tamtym roku było to tylko 10 zł za 1 tonę.

W związku z powyższym, z dniem 1 lutego 2020 r. zmianie uległy stawki za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych:

Przy tak znaczącym dla mieszkańców wzroście opłat należałoby jednak zwrócić uwagę na fakt, że w przeciągu ostatnich kilku lat kształtowały się one na dość wyrównanym poziomie. W ostatnim czasie opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów w gminie Uniejów nie ulegały znacznym podwyżkom, stało się to dopiero teraz, kiedy gmina znalazła się w sytuacji bez wyjścia.

 Na wzrost kosztów wpływa wiele czynników:

1. Wzrost ilości wytwarzanych odpadów.
2. Wzrost wysokości opłaty za korzystanie ze środowiska (tzw. opłata środowiskowa).
3. Wzrost cen prądu dla podmiotów gospodarczych i dla gmin.
4. Wzrost kosztów zatrudnienia (płacy minimalnej i pochodnych).
5. Wzrost opłat w firmach przetwarzających odpady.
6. Wzrost podatku VAT od całkowitej ceny usługi wywozu odpadów.
7. Brak odpowiedniego zakładu w naszym regionie – odpady trzeba wywozić do zakładów znajdujących się w dużej odległości.

 Czy gmina zarabia na śmieciach?

Środki z opłat od mieszkańców wpływają na osobny rachunek bankowy. Niestety wydatki są zdecydowanie wyższe niż wpływy za odbiór odpadów. Całkowite koszty funkcjonowania systemu w gminie są tak wysokie, że gmina musi dopłacać do nich duże sumy pieniędzy.

Od stycznia 2020 r. obowiązuje wagowy system rozliczania gmin z odebranych odpadów komunalnych. O faktycznych kosztach ponoszonych przez mieszkańców będzie decydowała ilość ton odpadów odebranych z terenu całej gminy.

Aby utrzymać system zagospodarowania odpadami gmina była zmuszona do podwyższenia opłat za odpady.

 Pamiętaj, że…

Przy segregacji śmieci bezwzględnie trzeba mieć na uwadze odpady niebezpieczne. Tych odpadów nie wolno wrzucać do śmieci mieszanych. Można je oddać w specjalnie wyznaczonych punktach: w sklepach i aptekach, a także w punkcie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.

Stacjonarny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Uniejowie zlokalizowany jest przy ul. Dąbskiej. Tutaj mieszkańcy miasta oraz gminy mogą bezpłatnie zostawić zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe, papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe, przeterminowane leki, świetlówki, tonery, zużyte przenośne baterie i przenośne akumulatory, zużyte opony od samochodów osobowych, odpady biodegradowalne, w tym zielone.

Punkt czynny jest w czwartki i soboty od 8:00 do 13:00 i w piątki od 13:00 do 18:00.

Odpady BIO, zwłaszcza w przypadku gospodarstw wiejskich, można skutecznie i bezproblemowo neutralizować za pomocą kompostowników. Odpady zmieszane z ziemią są ciężkie, warto eliminować je z systemu, by zmniejszyć koszty.

W gminie Uniejów rozważa się obecnie wprowadzenie zniżek dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy zdecydują się na przydomowe kompostowniki. Rozwiązanie to zostanie przyjęte, jeśli ilość gromadzonych odpadów będzie się w kolejnych miesiącach zmniejszać. Stan ten będzie można stwierdzić na podstawie pomiaru wagi odpadów, które od kilku lat są systematycznie dokonywane w tutejszej oczyszczalni ścieków.

 Przypominamy, że…

Opłatę za gospodarowanie odpadami należy uiścić do końca każdego kwartału przelewem na rachunek bankowy Urzędu Miasta w Uniejowie – Rejonowy Bank Spółdzielczy w Malanowie o/ Uniejów 71 8557 0009 2005 0200 0130 0042, w kasie Urzędu Miasta w Uniejowie lub u sołtysa danego sołectwa.

foto: pixabay.com

źródło: Gmina Uniejów